تحلیل عوامل و فرایندهای مؤثر بر تدوین سیاست‌گذاری فضایی توسعه کالبدی مناطق روستایی ایران

Authors

Abstract:

روستاهای ایران با مشکلات عدیده ای در ابعاد اکولوژیکی، کالبدی، اقتصادی و اجتماعی روبه رو هستند. مجموعه مشکلات فوق منجر به تبدیل روستاها به مکانی برای استقرار گروه­های پردرآمد شهری،  اغتشاش کالبدی، تغییر کاربری اراضی و عدم توجه به فرآیند تدوین سیاست­ها و برنامه­ها در برابر فراورده و برآیند آنها می­شود و در نتیجه، آینده توسعه کالبدی مناطق روستایی با چالشی جدی مواجه است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل وضعیت موجود چارچوب تدوین سیاست‌گذاری فضایی توسعه پایدار کالبدی مناطق روستایی کشور انجام شده است. در این راستا، هم محتوای سیاست­های توسعه روستایی و هم فرآیند تدوین این سیاست ها و نقش عوامل مؤثر در آن مورد بررسی قرار می گیرند. دستیابی به شناخت در این پژوهش با استفاده از دو روش تحلیل محتوای کیفی جهت دار و نظریه داده بنیاد(گراندد تئوری) انجام شده است.نتایج نشان می دهد که چارچوب تدوین سیاست‌گذاری فضایی موجود توسعه پایدار کالبدی مناطق روستایی در ایران متشکل از عوامل سیاست‌گذاری، فرآیندهای سیاست‌گذاری و محتوای سیاست­هاست. افزون بر این، عوامل مهمی نظیر نبود سیاست­های کلی نظام در توسعه روستایی، تمرکزگرایی و جایگاه حاشیه­ای جامعه روستایی در سطح ملی بر چارچوب تدوین سیاست‌گذاری فضایی نیز اثرگذار است. همچنین، فرآیندهای کنونی سیاست‌گذاری، چالش های متعددی دارند که دربرگیرنده سیاست‌های بخشی و متمرکز و نیز عدم انسجام و هماهنگی دستگاه‌ها در تدوین برنامه‌ها می‌باشند. تعدیل چالش‌های یادشده مستلزم اصلاح فرآیندها و نهادها به جای گسترش تشکیلات اداری، یکپارچگی سیاست‌های توسعه کشاورزی و روستایی و در نهایت ایجاد و تقویت خوشه‌ها، منظومه‌ها و شبکه‌های روستایی است. تحلیل محتوای کیفی اسناد نشان داد که عوامل برنامه‌ریزی، بودجه‌ریزی و تدوین استراتژی ملی توسعه پایدار بیشترین نقش واثربخشی را در تدوین سیاست‌گذاری فضایی توسعه روستایی داشته و بعد از آن، لزوم هماهنگی بخش‌ها و ارتباط سطوح مختلف ملی و محلی و نیز بعد اقتصادی، بعد زیربنایی – کالبدی قرار دارند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

طراحی الگوی چالش‌های تدوین سیاستگذاری فضایی مناطق روستایی کشور

در سال‌‌های اخیر سیاستگذاری روستایی دچار تغییرات اساسی شده و از‌آنجاکه این سیاستگذاری‌‌ها عمدتاً در قالب توسعه پایدار و با دیدگاه سرزمینی مطالعه می‌شود، پوشش همگانی همه بخش‌ها را مورد توجه قرار می‌دهد. در ایران، نبود دیدگاه کل‌نگر در فرایند سیاستگذاری کشور سبب شد تا بخش‌های مختلف در روستاها هر‌یک به‌صورت جزیره‌ای عمل کنند و به اصل مکمل بودن مکان‌ها توجه چندانی نشود. هدف این مقاله، طراحی الگوی چا...

full text

تحلیل عوامل مؤثر بر ناامنی غذایی مناطق روستایی شهرستان گرگان

امنیت غذایی بهطور کلی دسترسی همه مردم در همة اوقات به غذای کافی برای داشتن زندگی همراه با فعالیت و سلامتی می‌باشد. محاسبه شاخص استراتژی مقابلةغذایی یکی از دقیق‌ترین و ساده‌ترینروش‌های اندازه‌گیری وضعیت امنیت غذایی در هر جامعه می‌باشد. سطح امنیت غذایی در مناطق روستایی شهرستان گرگان با استفاده از شاخص استراتژی مقابله غذایی و نمونه‌ای به حجم ۲۶۷ خانوار با استفاده از روش تخصیص متناسب با حجم از ۵ ده...

full text

تحلیل تحولات کالبدی سکونتگاه‌های روستایی استان گیلان به منظور تدوین الگوی توسعه کالبدی

تحولات منجر به چالش­های عمده توسعه پایدار روستایی در ایران را می‌توان در پنج عامل چالش­های اقتصادی، مدیریتی و برنامه‌ریزی، محیطی، اجتماعی و فیزیکی ـ کالبدی طبقه­بندی کرد. تحولات کالبدی جامعه روستایی کشور و از جمله استان گیلان را می­توان از دو منظر مورد بررسی قرار داد. بخشی از تحولات تحت تأثیر برنامه­های دولت (به­ویژه تهیه و اجرای طرح­های کالبدی) قرار گرفته­است و بخشی دیگر نیز به­صورت ارگانیک و ...

full text

تأثیرات گردشگری تجاری بر توسعه کالبدی ـ فضایی مناطق شهری

امروزه گردشگری به واقعیت مهم اقتصادی و اجتماعی تبدیل شده است، که در همة محیط‌ها و مکان‌ها مانند شهر، روستا، کوهستان، سواحل و جز اینها وجود دارد. در زمان حاضر، شهرها از پربیننده‌ترین نواحی جهان به‌شمار می‌آیند، که هر ساله پذیرای میلیون‌ها نفر گردشگرند. جهانگردی شهری امروزه به‌صورت یکی از فعالیت‌های مهم اقتصادی درآمده است که جریان کارها، اقدام‌های اجتماعی و تغییرات فضایی را شکل می‌دهد. درواقع افز...

full text

تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی کشاورزی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: دهستان دامنکوه شهرستان اسفراین)

امروزه کارآفرینی کشاورزی از مهم‌ترین راه‌کارهای توسعه‌ی روستایی محسوب می‌شود. اگر چه کارآفرینی تنها راه‌کار اشتغال زایی و افزایش درآمدهای مردم روستایی نیست، اما قطعاً بهترین و بهره ورترین نوع آن است. به همین منظور این پژوهش با هدف تحلیل عوامل موثر بر کارآفرینی در بخش کشاورزی نواحی روستایی انجام شده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و براساس ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی می‌باشد. اطلاعات و...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue پیاپی 17

pages  25- 43

publication date 2020-06-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023